1ος Μακαρισμός
«Μακάριοι
οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.» «Μακάριοι
οι φτωχοί στο πνεύμα, γιατί δική τους είναι η βασιλεία των ουρανών.»
Ποιοι
είναι οι πτωχοί στο πνεύμα; Είναι οι ταπεινοί άνθρωποι. Είναι αυτοί που
έχουν αληθινή γνώση της καταστάσεως της
ψυχής τους. Λέγει ο Μ. Βασίλειος:
«Ταπείνωση είναι το να αποθέσω το μάταιο φρόνημα, να φύγω από την έπαρση την
αλαζονική και την υπερηφάνεια να γυρίσω
προς την οικεία αξία, να γυρίσω σε αυτό που αξίζω.» Τι είναι ταπείνωση :
«Προς την οικεία αξία επάνοδος» .
Ο
Σωκράτης όταν πέθαινε, απάντησε σε μαθητή του που ένιωθε ότι χάνεται κάποιος
πολύ σημαντικός: «απατάσαι». Και μόνο
γι αυτή τη γνώση της ανεπαρκείας του,
ήταν σπουδαίος και σοφός.
Αν ο
Σωκράτης λέει ότι είναι πτωχός τω πνεύματι, τότε τι μπορούμε να πούμε εμείς.
Πτωχός τω πνεύματι είναι ο ταπεινόφρων. Πτωχεία πνευματική είναι η ταπεινοφροσύνη και αυτή είναι το θεμέλιο στο οποίο θα οικοδομήσει ο
Χριστός την εκκλησία. Όποιος βγάλει το θεμέλιο αυτό δεν γκρεμίζει την εκκλησία,
γιατί τη στηρίζει ο Χριστός, αλλά γκρεμίζει τον εαυτό του.
Ο Νεύτων
ήταν από τους θεμελιωτές της σύγχρονης
επιστήμης της Φυσικής, με τους Νόμους του Νεύτωνα που διατύπωσε. Ήταν και αυτός
πτωχός τω πνεύματι διότι όπως έλεγε, με αυτά που βρήκε έμοιαζε με το παιδάκι που βρίσκεται στην παραλία του ωκεανού και βρίσκει πότε ένα ωραίο
στρείδι, μια ανακάλυψη, πότε μια λαμπερή πέτρα, έτσι μοιάζουν αυτά τα
οποία ανακάλυψε. Γνώριζε ότι αυτά που ξέρει μπροστά σε αυτά που πρέπει να ξέρει
ένας άνθρωπος, είναι λίγα, επομένως και
αυτός ήταν πτωχός τω πνεύματι. Και μην ξεχνάμε ότι τότε δεν είχε ανακαλυφθεί ο
απέραντος κόσμος του κυττάρου που είναι μεγαλύτερος από το σύμπαν. Υπήρχαν γνώσεις
μόνο για χρωμοσώματα. Όμως σε κάθε χρωμόσωμα υπάρχουν εκατομμύρια και
δισεκατομμύρια DNA, και τελικά χάνεσαι
μέσα στο βάθος του κυττάρου. Αν λοιπόν δεν είναι πτωχοί τω πνεύματι οι μεγάλοι,
αυτοί που μπορούν και ψάχνουν, τότε ποιος είναι;
Ο
άνθρωπος πρέπει να αισθάνεται, πάντοτε, "πτωχός τω πνεύματι", να
προσφεύγει δε στην πηγή της σοφίας για την ανάπτυξη του πνεύματός του, για την
ενίσχυση των πνευματικών του δυνάμεων και ικανοτήτων και για τον πολλαπλασιασμό
των χαρίτων και αρετών του.
Ο "πτωχός τω πνεύματι"
είναι "ο ευσεβής" και "ο κεχρισμενος" από το Θεό (πρβλ. και
Ησαΐου 61,1), ο παντοιοτρόπως στερηθείς φυσικών ή μη προσόντων και δωρεών και
αναμένων την «αναπλήρωσή» τους από το Θεό. Δίκαια, λοιπόν, "αυτών έστιν η
βασιλεία των ουρανών".
Χαρακτηριστική είναι η χρήση του
ενεστώτα "εστίν" σε αυτόν το Μακαρισμό, γιατί η βασιλεία των ουρανών υπάρχει, είναι σήμερα. Ενώ στους άλλους μακαρισμούς γίνεται χρήση μέλλοντα,
για να δηλωθεί, ότι τα στοιχεία αυτά θα εκπληρωθούν στο μέλλον.
2ος Μακαρισμός
«Μακάριοι
οἱ πενθοῦντες, ὅτι αὐτοὶ παρακληθήσονται.» «Μακάριοι όσοι πενθούν, γιατί αυτοί θα
παρηγορηθούν»
Τώρα το να πει κάποιος για
έναν άνθρωπο που πενθεί όπως όταν έχει χαθεί ένας δικός του, ότι αυτός
είναι μακάριος, καλότυχος, ευτυχισμένος, τότε εμείς οι άνθρωποι, επιπόλαια,
αυτό το παίρνουμε στραβά, και αντιδρούμε. Όμως, όπου αν γυρίσουμε βλέπουμε
πολέμους σκοτωμούς, σύριγγες κλπ. Μπορεί λοιπόν να μην πενθεί κανείς αν είναι
σωστός άνθρωπος, αν είναι πραγματικά άνθρωπος; Και αν κάποιος θέλει να το
αποφύγει αυτό το πένθος πως θα το αποφύγει; Μήπως θα το αποφύγει με τη μέθοδο
των τοξικομανών, που καταφεύγουν στις ουσίες για να μη πενθούν;
Είναι ευτυχισμένοι λέγει ο
Κύριος, εκείνοι που πενθούν. Αυτό που
λέγει δεν είναι αντιφατικό; Πώς είναι δυνατόν
να είναι κανείς ευτυχής, όταν πενθεί, όταν λυπείται, όταν η
λύπη, ο πόνος, το πένθος είναι στοιχεία
πού αντιστρατεύονται στην μακαριότητα δηλαδή
στην ευτυχία; Αλλά και πώς ο Κύριος
μακαρίζει το πένθος; Το πένθος έχει ευρεία σημασία. Εφόσον ο ίδιος ο
Κύριος έχει εμφυτεύσει εις την ανθρώπινη
ψυχή, την αναζήτηση της ευτυχίας,
ο άνθρωπος εκ φύσεως αναζητά την
ευτυχία, διότι είναι φυσική μέσα του
αυτή η αναζήτηση. Και οπωσδήποτε ο παλιός και αρχαίος παράδεισος ήταν ένας τόπος ευτυχίας, ο οποίος όμως απέτυχε. Εν
τούτοις, ο Κύριος επιμένει.
Ο
2ος μακαρισμός είναι παρεξηγημένος όπως και ο 1ος
μακαρισμός. Θα το δούμε όμως αυτό στη
συνέχεια.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ...